Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się nad historią produktu spożywczego, bez którego niektórzy nie wyobrażają sobie życia? W tym artykule prześledzimy podróż przez czas, aby odkryć krótką, ale intrygującą historię cukru. Od jego starożytnych korzeni w Azji po globalną dominację jako niezbędny składnik, cukier kształtował kultury i przemysły. Do tego też odkryjemy przed wami rodzaje cukru i przejdziemy przez proces jak on powstaje. 

Historia cukru

Cukier ma długą i fascynującą historię, która sięga tysięcy lat. Oto kilka kluczowych punktów z jego historii.

1. Starożytne początki:

• Cukrowiec, główne źródło cukru, uważa się, że pojawił się na Nowej Gwinei około 8000 p.n.e.

• Później był uprawiany i rafinowany przez starożytne cywilizacje, takie jak Indyjczycy, Chińczycy i Egipcjanie.

2. Wprowadzenie do Europy:

• Arabscy kupcy przynieśli cukier z Indii do Europy w okresie średniowiecza.

• Do XII wieku stał się luksusowym produktem, którym cieszyła się bogata elita.

3. Era odkryć:

• Wraz z europejskimi odkryciami w XV wieku wzrosło zapotrzebowanie na cukier.

• Plantacje trzciny cukrowej zostały założone w nowo odkrytych terytoriach, takich jak Madera, Brazylia i wyspy Karaibskie.

4. Wzrost pracy niewolniczej:

• Produkcja cukru wymagała intensywnej pracy, co doprowadziło do masowej skali handlu afrykańskimi niewolnikami.

• Niewolnictwo stało się integralną częścią uprawy trzciny cukrowej aż do jego zniesienia w różnych krajach w XIX wieku.

5. Wpływ rewolucji przemysłowej:

• Rewolucja przemysłowa przyniosła znaczne postępy w technikach rafinacji i maszynach do wydobywania cukru z buraków cukrowych.

• Spowodowało to wzrost produkcji cukru z buraków cukrowych w całej Europie i Ameryce Północnej.

6. Globalni gracze na rynku cukru i wielkość rynku

• Dziś trzcina cukrowa pozostaje głównym źródłem światowej produkcji cukru, przy czym Indie są największym producentem, ale drugim pod względem eksportu krajem po Brazylii.

• Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) w swoim półrocznym raporcie z 25 maja br. prognozuje, że światowa produkcja cukru może wzrosnąć do rekordowego poziomu 187,881 mln ton w sezonie 2023/2024. Natomiast konsumpcja światowa cukru może wzrosnąć do kolejnego rekordu – 180,045 mln ton w sezonie 2023/2024.

Ten krótki przegląd podkreśla, jak ta słodka substancja odegrała znaczącą rolę na przestrzeni historii, jednocześnie podnosząc ważne kwestie społeczne związane z jej produkcją i konsumpcją.

Rodzaje cukru

Jeśli chodzi o cukier, na rynku dostępne są różne rodzaje. Każdy rodzaj ma swoje własne unikalne cechy i zastosowania w tradycyjnych jak i wegańskich deserach dla dzieci.  Oto kilka powszechnych rodzajów cukru:

1. Cukier granulowany: To najczęściej używany rodzaj cukru, nazywany również cukrem stołowym lub białym cukrem. Składa się z drobnych kryształków, które łatwo rozpuszczają się w płynach. Cukier granulowany jest wszechstronny i może być używany do pieczenia, gotowania, słodzenia napojów i nie tylko.

2. Cukier brązowy: Cukier brązowy ma nieco wyższą zawartość melasy w porównaniu do cukru granulowanego, co nadaje mu wilgotną teksturę i bogaty smak karmelowo-podobny. Dodaje głębi wypiekom, takim jak ciasteczka i ciasta, oraz sosom i marynatom.

3. Cukier puder: To drobno zmielony cukier granulowany zmieszany z mąką kukurydzianą, aby zapobiec sklejaniu się. Jest powszechnie używany do przygotowywania lukrów, polew, posypywania deserów, takich jak pączki czy tosty francuskie.

4. Cukier trzcinowy: Cukier trzcinowy pozostawia po minimalnej obróbce pewną naturalną melasę, co nadaje mu złoto-brązowy kolor i delikatny smak karmelu. Jest często używany do herbaty lub kawy, ale można go także zastąpić innymi rodzajami cukru w przepisach, w których chcesz mniej rafinowanego smaku.

5. Cukier kokosowy: Wyprodukowany z soku palm kokosowych, ma własne wyjątkowe smaki i zapachy. Ma niższy indeks glikemiczny niż wiele innych rodzajów cukru i jest często wykorzystywany jako zdrowsza alternatywa dla cukru białego.

Proces produkcji cukru

Proces wytworzenia cukru obejmuje kilka etapów, poczynając od ekstrakcji trzciny cukrowej lub buraków cukrowych, aż do ostatecznego procesu krystalizacji. Oto krótka charakteryzacja procesu produkcji cukru:

1. Zbiór: Trzcinę cukrową zbiera się, tnąc wysokie łodygi, podczas gdy buraki cukrowe są wyciągane z ziemi.

2. Czyszczenie i przygotowanie: Zbierane trzciny cukrowe lub buraki cukrowe przechodzą procesy czyszczenia i przygotowania, aby usunąć zanieczyszczenia, takie jak ziemia, kamienie, liście i inne śmieci.

3. Ekstrakcja: W tym etapie sok jest wyciągany z oczyszczonego surowca za pomocą różnych metod, w zależności od tego, czy jest to trzcina cukrowa czy buraki cukrowe.

4. Oczyszczanie: Wyciągnięty sok zawiera zanieczyszczenia, które należy usunąć przed dalszą obróbką. Proces oczyszczania polega na dodawaniu wapna lub dwutlenku węgla, aby wytrącić zanieczyszczenia, takie jak białka i woski.

5. Parowanie: Oczyszczony sok jest następnie podgrzewany w kilku etapach, aby stopniowo odparować zawartość wody. Skoncentrowana ciecz przyjmuje postać syropu, znanego jako „sok z trzciny” lub „syrop z buraków cukrowych”.

6. Krystalizacja: Poprzez kontrolowane schładzanie i mieszanie kryształy zaczynają się tworzyć w skoncentrowanym syropie, aż osiągną optymalny rozmiar do oddzielenia.

7. Oddzielanie: Techniki separacji, takie jak wirowanie, są używane do oddzielania skrystalizowanego cukru od melasy (gęsta, brunatna ciecz zawierająca pozostałe składniki niesłodkie).

8. Suszenie/rafinacja: Po oddzieleniu wilgoci z kryształów usuwa się za pomocą technik suszenia, takich jak cyrkulacja gorącego powietrza lub suszenie próżniowe, w zależności od wymagań dotyczących wielkości granulek.

9. Oczyszczenie i filtracja: Aby uzyskać rafinowany biały cukier stołowy o stałych standardach jakości, dodatkowe kroki oczyszczenia mogą obejmować filtrację przez aktywowane filtrów węglowych, które absorbują pozostałe zanieczyszczenia.

10. Pakowanie: Ostatecznie rafinowany biały cukier stołowy jest pakowany w różnych rozmiarach i formach, gotowy do dystrybucji i konsumpcji.

Produkcja cukru to złożony proces, który wymaga szczególnej uwagi na każdym etapie, aby zapewnić produkcję produktów cukrowych najwyższej jakości.

Podsumowując, podróż cukru to fascynująca i skomplikowana opowieść, która obejmuje kontynenty i wieki. Od skromnych początków jako rzadkiego luksusu po stanie się nieodłączną częścią naszego codziennego życia, cukier przekształcił społeczeństwa, gospodarki i gusta.

Na przestrzeni historii cukier odegrał kluczową rolę w kształtowaniu globalnych tras handlowych i wywołał znaczące zmiany kulturowe. Jego popyt doprowadził do wzrostu kolonialnych imperiów, gdy europejskie potęgi rywalizowały o kontrolę nad dochodowymi plantacjami trzciny cukrowej. Praca niewolnicza w produkcji cukru także napędzała transatlantycki handel niewolnikami, pozostawiając bolesne dziedzictwo odczuwane do dzisiaj. Mimo swojej mrocznej przeszłości cukier pozostaje integralną częścią życia współczesnego człowieka. 

Materiał zewnętrzny